Skala Likerta w ankietach i badaniach

Skala Likerta to popularna w badaniach ankietowych 5-stopniowa skala odpowiedzi. Stosuje się ją w ankietach, aby uzyskać odpowiedź dotyczącą stopnia akceptacji zjawiska lub poglądu na określony temat. Znajduje ona zastosowanie w bardzo wielu przypadkach badań ankietowych. Od prostych ocen satysfakcji, po złożone badania społeczne. Największą zaletą skali Likerta jest prostota.

Nazwa skali pochodzi od nazwiska twórcy Rensisa Likerta amerykańskiego psychologa, pedagoga i socjologa, który wprowadził ją w 1932 r. Została ona stworzona z myślą o przełamaniu ograniczeń związanych ze skalą prostą.

Co to jest skala Likerta?

Skala Likerta jest jednym z najczęściej stosowanych narzędzi do pomiaru postaw w badaniach społecznych. Składa się z kilku pytań, na które badani odpowiadają, wybierając jedną z kilku opcji, zwykle pięciu stopni. Skala ta okazuje się bardzo przydatna w przypadku badań ilościowych, ponieważ pozwala na dokładniejsze zobrazowanie postaw badanych. Jest to szczególnie ważne, gdy zależy nam na wykryciu nawet niewielkich różnic, które mogą mieć wpływ na wynik badania.

Najczęstszym zastosowaniem skali Likerta w ankietach jest mierzenie postawy wobec konkretnych problemów lub opinii na określony temat. Badany ma określić, w jakim stopniu respondent zgadza się z danym stwierdzeniem, do wyboru ma następujące odpowiedzi:

Przykładowe pytanie: „Czy zgadzasz się, że jedzenie fast foodów jest szkodliwe dla zdrowia?”

Skala pięciostopniowa:

1 – Zdecydowanie się nie zgadzam
2 – Raczej się nie zgadzam
3 – Nie mam zdania
4 – Raczej się zgadzam
5 – Zdecydowanie się zgadzam

Reprezentacja graficzna samych odpowiedzi może przyjmować różne formy. Od tekstowych odpowiedzi po buźki z uśmiechami.

Stosowanie opisów tekstowych przy skali Likerta nie jest tak intuicyjne, w przeciwieństwie do graficznej reprezentacji. Użyteczność wypełniania w przypadku ankiet internetowych jest bardzo ważna. Współcześni odbiorcy ankiet poświęcają mniej uwagi na wypełnianie ankiet, dlatego trzeba przygotowywać ankiety, które będą bardzo przyjazne i zrozumiałe. Jeżeli zależy nam na wysokim współczynniku konwersji ankiety (czyli uzyskaniu dużej liczby odpowiedzi). Graficzna reprezentacja jest najlepszym wyborem, nie wymaga czytania poszczególnych odpowiedzi w pytaniu i jest przyjazna dla oka. Aktualnie obserwujemy duży wzrost popularności pytań ze skalą Likerta w formie graficznej.

Skala Likerta przykład

Oto przykładowa ankieta z pytaniami w skali Likerta. Zobacz, jak przyjemne jest odpowiadanie na pytania w takiej formie:

Jak zadać pytanie w skali Likerta?

Często przy stosowaniu graficznej reprezentacji pojawia się problem z opisem skali Likerta. Taki opis można wykonać za pomocą etykiet. W przypadku skali 5-stopniowej można dodać 2 etykiety (po skrajnej lewej i skrajnej prawej). W przypadku większej skali można dodać 3 etykiety. Dodanie etykiet do skali nie jest obowiązkowe. W przypadku skali opartej na gwiazdkach i buźkach wybór jest zrozumiały dla większości respondentów.

5 stopniowa skala Likerta

W naszym edytorze do tworzenia ankiet możemy stworzyć kilka typów pytań ze skalą Likerta:

• Pytanie zamknięte z tekstowymi odpowiedziami,
• Pytanie z buźkami (kolorowe, jednokolorowe i animowane),
• Pytanie z ikonami (gwiazdki, serduszka itp.),
• Pytanie z numerami 1-5,
• Pytanie macierzowe – pozwalające na stworzenie kaskady pytań z odpowiedziami w skali 1-5.

Najlepiej sprawdzają się pytania z graficzną reprezentacją skali Likerta. Są one łatwo zrozumiałe dla odbiorców oraz bardzo dobrze wyświetlają się na urządzeniach mobilnych. Dodatkowo w przypadku urządzeń mobilnych gdzie ilość miejsca na ekranie jest mocno ograniczona, taka forma pytania okazuje się najlepszym możliwym rozwiązaniem.

Animowana skala Likerta

Dużą popularnością w naszym systemie cieszy się pytanie z animowanymi emotikonami w skali Likerta. Taki typ pytania jest bardzo prosty w zrozumieniu i dobrze angażuje odbiorcę. Etykiety opisujące mogą być pominięte, bo wiadomo jaka strona wyraża pozytywną, a jak negatywną opinię. Skala Likerta jest elementem obsługi posprzedażowej, co pozwala na bieżąco monitorować opinie klientów i szybko reagować na ewentualne problemy lub niezadowolenia

Taki typ pytania najlepiej nadaje się do badania nastroju klienta, np. po kontakcie z obsługą. Taki feedback klienta jest bardzo istotny, a angażująca forma ankiety zachęci więcej osób do udzielenia odpowiedzi.

Interpretacja wyników w skali Likerta

Najczęściej spotykana jest 5-stopniowa skala Likerta, można też spotkać się z 7-stopniową. Ważne, aby była to liczba nieparzysta – tak, aby można było wybrać środkową wartość np. 3 (lub 4 w przypadku 7-stopniowej skali). Jest to związane z definicją skali Likerta, która mówi, że skala jest dwubiegunowa i interwałowa.

Skala Likerta 7 stopniowa

Dwubiegunowość oznacza to, że możemy wybrać środkową wartość i po każdej ze stron znajduje się przeciwstawna odpowiedź. Interwałowość oznacza, że mamy do wyboru określone odpowiedzi i nie możemy wybrać odpowiedzi pomiędzy. 7-stopniowa skala miała wprowadzić dokładniejszy pomiar. Sprawdzało się to w przypadku pojedynczych pytań, lecz im było więcej pytań tym dokładność pomiaru znacząco spadała.

Przykładowe pytanie: „Jak bardzo jesteś zadowolony/a z jakości usług w naszym hotelu?”

Skala siedmiostopniowa:

1 – Zdecydowanie się nie zgadzam
2 – Bardzo się nie zgadzam
3 – Raczej się nie zgadzam
4 – Nie mam zdania
5 – Raczej się zgadzam
6 – Bardzo się zgadzam
7 – Zdecydowanie się zgadzam

Istnieje też modyfikacja polegająca na prezentacji tylko 4 odpowiedzi, bez środkowej opcji. Ma ona na celu wprowadzenie tzw. wymuszonego wyboru, co ma ograniczyć występowanie tzw. błędu tendencji centralnej – czyli zwykłego niezdecydowania osoby odpowiadającej.

10-stopniowa skala Likerta

Przykładowe pytanie: „Jak bardzo jesteś zadowolony/a z jakości obsługi klienta w naszej firmie?”

1 – Absolutnie się nie zgadzam
2 – Bardzo się nie zgadzam
3 – Raczej się nie zgadzam
4 – Nie mam zdania
5 – Raczej się zgadzam
6 – Bardzo się zgadzam
7 – Zupełnie się zgadzam
8 – Bardzo się zgadzam
9 – Absolutnie się zgadzam
10 – Jestem całkowicie pewien/a, że to prawda

Skala Likerta w pytaniach macierzowych

Bardzo często można się spotkać z wykorzystaniem 5-stopniowej skali Likerta w pytaniach macierzowych. W kolumnach mamy 5-stopni oceny, natomiast w wierszach pytania. W Interankietach nie zalecamy stosowania pytań macierzowych z uwagi na utrudnione i wolne wypełnianie. W celu dodania pytania macierzowego (z 5 pytaniami), zalecamy dodanie 5 oddzielnych pytań ze skalą w formie graficznej. Wypełnienie takich 5 oddzielnych pytań będzie szybsze i bardziej zrozumiałe dla wypełniającego. Obecnie ponad 60% wypełnień ankiet odbywa się na urządzeniach mobilnych. Wyświetlenie dużej tabeli na małym telefonie i zmuszenie wypełniającego do zbliżania tabelki i celowania we właściwą odpowiedź jest bardzo złym rozwiązaniem. W czasie kiedy respondent zdąży odpowiedzieć na pierwsze pytanie, osoba wypełniająca 5 oddzielnych pytań już odpowie na wszystkie.

Skala Likerta jak liczyć?

Pytania w skali Likerta zbierają jako odpowiedź zbierają wartość liczbową. Niezależnie w jakiej formie są zbierane, czy to są pytania zamknięte, skala numeryczna czy anonimowe buźki. Wyliczenie skali Likerta sprowadza się do wyliczenia średniej z uzyskanych odpowiedzi.

Każdy z prezentowanych typów skali Likerta, jak i jej prezentacji ma swoje plusy i minusy. Jednak chciałabym zwrócić uwagę, że aktualnie ponad 60% ankiet jest wypełnianych na urządzeniach mobilnych, więc prezentacja na małych ekranach i aspekt użyteczności powinien być brany pod uwagę przy projektowaniu ankiety. Oczywiście w przypadku badań, gdzie bardzo istotna jest dokładność można skorzystać z większej skali.

Zachęcamy do założenia bezpłatnego konta i przetestowania skali Likerta w naszym serwisie.